تولد نوزاد یکی از زیباترین لحظات زندگی هر پدر و مادری است، اما در عین حال، چالشهای خاص خود را نیز دارد. مراقبت از نوزاد در روزها و هفتههای اول تولد بسیار حیاتی است، زیرا سیستم ایمنی او هنوز ضعیف بوده و نیاز به توجه ویژه دارد. در این مقاله، نکات مهمی را درباره مراقبت از نوزاد بررسی خواهیم کرد.
۱. تغذیه نوزاد؛ شیر مادر یا شیر خشک؟
یکی از مهمترین بخشهای مراقبت از نوزاد، تغذیه مناسب اوست. سازمان بهداشت جهانی توصیه میکند که نوزاد تا ۶ ماهگی فقط با شیر مادر تغذیه شود، زیرا شیر مادر حاوی تمام مواد مغذی مورد نیاز نوزاد است.
اگر به هر دلیلی امکان شیردهی وجود ندارد، باید از شیر خشک مناسب با مشورت پزشک استفاده شود. در صورت استفاده از شیر خشک، رعایت نکات بهداشتی در تهیه و مصرف آن بسیار مهم است.
۲. خواب نوزاد؛ چقدر باید بخوابد؟
نوزادان معمولاً در هفتههای اول زندگی بین ۱۴ تا ۱۷ ساعت در روز میخوابند. برخی از نکات مهم برای تنظیم خواب نوزاد عبارتاند از:
- نوزاد را به پشت بخوابانید تا از خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) جلوگیری شود.
- محیط خواب نوزاد را آرام و بدون نور شدید نگه دارید.
- یک برنامه منظم برای خواب نوزاد ایجاد کنید تا بهتدریج ریتم خواب او تنظیم شود.
۳. راهکارهای کاهش زردی نوزاد
زردی یکی از مشکلات شایع در نوزادان تازه متولد شده است. برای کمک به کاهش زردی میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
- تغذیه مکرر با شیر مادر برای افزایش دفع بیلیروبین.
- قرار دادن نوزاد در معرض نور طبیعی خورشید در ساعات اولیه صبح.
- در موارد شدید، استفاده از فتوتراپی یا دستگاههای مخصوص کاهش زردی.
اگر زردی نوزاد بیش از حد باشد یا بعد از چند روز برطرف نشود، باید با پزشک مشورت کنید.
۴. مراقبت از پوست نوزاد
پوست نوزاد بسیار حساس است و نیاز به مراقبت ویژه دارد. برای جلوگیری از مشکلات پوستی نکات زیر را رعایت کنید:
- از شویندههای مخصوص نوزاد برای استحمام استفاده کنید.
- پوست نوزاد را بعد از حمام با یک مرطوبکننده مخصوص ماساژ دهید.
- از پوشکهای باکیفیت استفاده کنید و آن را بهموقع تعویض کنید تا از سوختگی و التهاب پوستی جلوگیری شود.
۵. رعایت بهداشت بند ناف
بند ناف نوزاد معمولاً ظرف ۱۰ تا ۱۴ روز بعد از تولد خشک شده و میافتد. برای جلوگیری از عفونت:
- بند ناف را همیشه خشک و تمیز نگه دارید.
- از شستشوی بیش از حد آن خودداری کنید.
- در صورت مشاهده قرمزی، تورم یا ترشح، با پزشک مشورت کنید.
۶. واکسیناسیون نوزاد
واکسیناسیون یکی از مهمترین بخشهای مراقبت از نوزاد است که از بسیاری از بیماریهای خطرناک جلوگیری میکند. برنامه واکسیناسیون نوزادان معمولاً شامل واکسنهای هپاتیت B، سل (BCG) و فلج اطفال در بدو تولد است. والدین باید طبق برنامه واکسیناسیون ملی، تمام واکسنهای مورد نیاز را در زمان مقرر دریافت کنند.
کلام آخر
مراقبت از نوزاد در روزهای ابتدایی تولد اهمیت بسیار زیادی دارد و میتواند تأثیر مستقیمی بر سلامت و رشد او داشته باشد. تغذیه مناسب، رعایت اصول بهداشتی، تنظیم خواب، پیشگیری از زردی و واکسیناسیون، از جمله مواردی هستند که باید به آنها توجه ویژهای داشته باشید. در صورت مشاهده علائم غیرعادی مانند گریههای طولانی، بیحالی، تب یا مشکلات تنفسی، حتماً با پزشک متخصص دکتر زردی به صورت رایگان مشورت کنید.